Oogheelkunde

Onze oogheelkundige onderzoeken en behandelingen

Oogheelkunde

Wij bieden oogheelkundige onderzoeken en behandelingen waarvoor u niet altijd bij iedere dierenarts terecht kunt. 

Oogheelkundig basisonderzoek

Oogproblemen

Oogproblemen bij huisdieren komen erg veel voor en kunnen variëren van een lichte ontsteking door bijv. een zandkorreltje in het oog tot een oogtrauma wat resulteert in een oogbolverwijdering. De ogen vormen een belangrijk zintuig voor een dier en wanneer er eenmaal schade is aan de belangrijke onderdelen van het oog, is dat vaak niet meer te herstellen. Het is daarom van het grootste belang dat een oogafwijking correct wordt beoordeeld én behandeld. Om tot een juiste diagnose te komen is een oogheelkundig onderzoek van het grootste belang.

Het onderzoek

Er bestaan veel verschillende oogaandoeningen en verschillende aandoeningen vragen verschillende benaderingen. Het ene oogonderzoek is dan ook niet het andere oogonderzoek. Hieronder treft u een overzicht van zaken waar we naar kunnen kijken/welke we kunnen testen. Maar niet altijd zullen alle stappen noodzakelijk zijn.

Er zal altijd eerst vanaf een afstand gekeken worden naar de ogen om de symmetrie te beoordelen en de ogen met elkaar te kunnen vergelijken. Vervolgens zullen de oogleden aan buiten en binnenzijde beoordeeld worden. De volgende stap is de oogbol zelf: zijn er met het blote oog beschadigingen zichtbaar, is de vorm of structuur van het oog of de pupil afwijkend en zit het oog in normale positie in de oogkas?

Daarnaast kunnen de reflexen van het oog worden getest: de ooglidreflex (bij tikken in de ooghoek hoort het dier te knipperen), de dreigreflex (bij het naderen van een vinger hoort het dier zijn oog dicht te knijpen), de corneareflex (bij aanraken van het oog hoort het derde ooglid over het oog te schuiven) en de pupilreflex (de pupillen horen te verkleinen als er licht in wordt geschenen). De pupilreflex en dreigreflex geven ons informatie over het zicht van het dier. De ooglidreflex en corneareflex geven informatie over het functioneren van de bezenuwing.

Daarnaast kunnen we het hoornvlies beoordelen. Een zandkorreltje, een tak in het oog of een klap van een kat zijn slechts enkele voorbeelden van veelvoorkomende oorzaken van een beschadiging van het hoornvlies (cornea ulcus). Zo'n beschadiging kan soms zo diep zijn dat er een gat tot in het oog zit waarbij er in het oog een ontstekingsreactie optreedt. Om na te gaan of er een beschadiging is wordt er een fluoresceïne test uitgevoerd. Hierbij wordt een druppeltje kleurstof in het oog aangebracht. Normaal zal deze kleurstof van het hoornvlies afspoelen en zien we niks. Bij een beschadiging hecht de kleurstof zich daaraan vast, wat we zien als een groene vlek op het oog.

Tot slot kan de traanproductie een probleem zijn. Te weinig traanvocht leidt tot droge ogen wat erg vervelend is. Een te lage traanproductie kan een oorzaak zijn van oogproblemen maar het kan ook het gevolg zijn van een ander probleem. Om de traanproductie te meten kunnen we een Schirmer tear test uitvoeren. Daarbij wordt er een vloeipapiertje gedurende één minuut in de ooghoek gehouden. Het traanvocht trekt in het papiertje en na een minuut wordt de afstand waarover het papiertje verkleurd is gemeten. Dit moet minstens 13mm zijn bij een hond en 10mm bij een kat.

Wanneer er aanleiding toe is kan er nog besloten worden om een oogboldrukmeting uit te voeren of met een speciaal apparaatje in het oog zelf te gaan kijken om het netvlies te beoordelen.

Entropion

Wat is entropion?

Entropion is een aandoening waarbij het ooglid naar binnen krult. Dit kan zowel aan de onderste als aan de bovenste oogleden voorkomen. Doordat het ooglid naar binnen krult raken de wimpers het oog en veroorzaken irritatie. Er wordt onderscheid gemaakt in primair en secundair entropion. Bij de primaire variant is het naar binnen krullen van de oogleden een aangeboren afwijking. Vaak zien we dit dan bij beide ogen. Honden van alle rassen kunnen entropion hebben, maar we zien het vaker bij bepaalde rassen

Entropion kan ook secundair zijn. Door pijn kunnen honden hun oogbol naar binnen trekken waardoor de oogleden "meegetrokken" worden. In dit geval dient uiteraard de oorzaak van de pijn achterhaald en behandeld te worden alvorens de entropion wordt behandeld.

De behandeling

De aandoening kan operatief worden behandeld. De omkrullende ooglidrand wordt hierbij weer recht gezet waardoor de wimpers niet meer in de ogen prikken. Soms is het probleem niet in één ingreep op te lossen en is een tweede operatie nodig. Dit komt doordat we voorzichtig zijn met hoeveel huid we weghalen. Als we teveel weghalen kunnen de oogslijmvliezen bloot kunnen komen te liggen. We noemen dat ectropion. Ectropion is op zijn beurt ook irriterend voor de ogen. Het is dan ook beter om voorzichtig te werk te gaan en misschien later een stukje extra huid te moeten verwijderen dan om in één keer misschien teveel huid te verwijderen.

Cornea ulcus

Wat is cornea ulcus?

Ulcus is een ander woord voor een zweer en de cornea is het hoornvlies. Een cornea ulcus is dus een zweer/beschadiging van het hoornvlies. Het kan op verschillende manieren ontstaan, maar meestal is het het gevolg van een beschadiging. Denk bijv. aan een tak of een doorn die in het oog komt wanneer het dier door de bosjes loopt, een hond die een krab krijgt van een kat of een zandkorreltje in het oog. Het hoornvlies beschermt de rest van het oog tegen infecties. Wanneer deze barrière kapot is kunnen er gemakkelijk secundaire infecties optreden. Dit kan het probleem verergeren. Een cornea ulcus kan oppervlakkig zijn en is dan vaak gemakkelijk behandelbaar, maar kan ook erg diep zijn waarbij het gevaar bestaat dat een infectie in het oog belandt. Door middel van een fluoresceïnetest kan een cornea beschadiging worden aangetoond.

De behandeling

In eerste instantie zal worden geprobeerd het probleem te herstellen met medicatie. We kiezen dan doorgaans voor een zalf met vitamine A (wat het herstel van het hoornvlies stimuleert) en antibiotica (om secundaire infecties te voorkomen/behandelen). Bij een cornea ulcus mag er NOOIT gezalfd worden met producten die cortisonen bevatten. Deze remmen namelijk de heling waardoor het probleem alleen maar erger wordt!

Wanneer een behandeling met medicijnen onvoldoende effect heeft óf het probleem te groot is, kan er worden overgegaan tot operatief ingrijpen. Hierbij bestaan dan twee verschillende opties:

  • Derde ooglidplastie: We verwijderen het beschadigde weefsel en hechten de oogleden aan elkaar om de oogbol af te dekken. Dit laten we dan ongeveer 14 dagen zitten waarna we de hechtingen verwijderen. Nadeel van deze optie is dat er soms zoveel spanning op de hechtingen komt te staan dat deze kapot springen. Voordeel is echter dat er geen tweede narcose is om de hechtingen te verwijderen.
  • Conjunctivaal flap: Dit is hetzelfde wat betreft het verwijderen van het beschadigde weefsel, maar het oog wordt op een andere manier afgedekt. Voordeel van deze ingreep is dat de manier van afdekken voor een snellere heling zorgt. Ook is er minder kans op het kapot springen van de hechtingen. Nadeel is dat er een tweede narcose nodig is om de hechtingen te verwijderen.

Cherry-eye

Wat is een cherry-eye?

In het derde ooglid (het witte vlies in de hooghoeken van een hond) zit aan de binnenzijde een klier die traanvocht produceert. Deze klier kan gaan vergroten wat zichtbaar is als een roze bult in de ooghoek. Waarom dit gebeurt is niet bekend. Aan deze uitpuilende roze zwelling dankt deze aandoening zijn naam. Doordat ook de afvoer van het traanvocht door deze zwelling niet meer goed verloopt gaat dit weglopen over de neusplooi(en) die hierdoor geïrriteerd kan raken. Doordat de zwelling irriteert gaat de hond met de kop over de grond schuren en krabben aan het oog. Dit kan secundaire beschadigingen en ernstige ontstekingen tot gevolg hebben.

De aandoening komt vaak tot uiting in het eerste levensjaar van de hond en we zien deze aandoening vaker bij rassen als de Pekingees, Engelse Bulldog, Cocker Spaniël, Bull Mastiff, Basset en de Beagle. Dit wil echter niet zeggen dat dieren van andere rassen deze aandoening niet krijgen.

De behandeling

De aandoening kan operatief worden hersteld. Vaak wordt de probleemveroorzakende traanklier vaak weggehaald, maar dit blijkt in veel gevallen vervolgens problemen te veroorzaken in de traanproductie. De traanklier verwijderen heeft een te droog oog tot gevolg en kan betekenen dat het dier de rest van zijn leven dagelijks gedruppeld moet worden met kunsttranen. Deze ingreep voeren wij daarom niet meer uit.

De alternatieve ingreep is om de traanklier te fixeren. Nadeel van deze ingreep is dat de hechtingen soms loslaten waardoor de aandoening terugkeert. Het kan dan nodig zijn om de operatie te herhalen.

Oogbolverwijdering

In sommige gevallen wordt een oog voor een dier meer een last dan een baat. In dit soort gevallen kan er worden overgegaan tot het verwijderen van de oogbol. Een veel voorkomende oorzaak is als een dier een klap van een kat heeft gehad op zijn/haar oog. De nagel penetreert het oog en viezigheid van de nagel beland in het oog. Een heftige ontstekingsreactie is het gevolg. Wanneer er niet snel genoeg ingegrepen wordt kan dit funest zijn. Soortgelijke gevallen zien we ook bij honden die door de struiken lopen en een doorn/tak in het oog krijgen. Een andere reden waarom een oog wordt verwijderd is als er een tumor in of achter het oog zit die druk en pijn veroorzaakt.

De operatie

Een oog verwijderen is makkelijker gezegd dan gedaan. Je moet weten waar je mee bezig bent en over de juiste materialen beschikken. Een oog verwijderen is een ingrijpende ingreep, maar dieren passen zich doorgaans erg goed aan de situatie aan. Plus ze kunnen voortaan pijnvrij door het leven!